Yeni Neslin İpek Yolu
Türkiye, İran ve Pakistan’daki yetkililer, İstanbul-Tahran-İslamabad’ı birleştiren ulaşımı yeniden başlatmayı ve Doğu Akdeniz’den Güney Asya’ya olan bağlantıyı artırmayı kabul etti. Bu demiryolu hattının yeniden canlandırılması, Çin tarafından başlatılan Kuşak ve Yol Girişimi’nin geliştirilmesinin sonucu ile tarihin en önemli Sembolü İpek Yolu yeniden yeşerdikçe yeşeriyor.
İstanbul-Tahran-İslamabad hattı
İstanbul-Tahran-İslamabad (ITI) demiryolu ilk olarak 2009 yılında deneme amaçlı olarak hizmete girmiş idi. Bununla birlikte, İran üzerindeki yaptırımlar, aynı zamanda altyapıya yatırım eksikliği ve yetersiz ticaretin etkisi ile bu projenin sürdürülmesini, geliştirilmesini zorlaştırdı. 2020’nin başlarında Türkiye, İran ve Pakistan hattın yeniden hizmete girdiğini duyurdu; ancak Covid19 krizi nedeniyle bu ertelendi . Aralık 2020 tarihinde, İstanbul’da Ekonomik İşbirliği Örgütü’nün (ECO) Ulaştırma ve Haberleşme Bakanları Toplantısında, üç ülke 2021 yılında hizmete başlamak üzere bu çizgiyi korumak üzere karar verdi. Bu rota, bölgedeki en uzun rotalardan biri olan 6.500 km uzunluğunda olacak. Türkiye’nin batısından Pakistan’ın merkezine yolculuk yalnızca 11 gün sürebilir ve bu rotayı deniz yoluyla ulaşıma güvenilir ve hızlı bir alternatif haline getirir.
ITI (Istanbul – Tahran – Islamabad) ve ECO
ITI, Ekonomik İşbirliği Örgütü (ECO) tarafından geliştirilen büyük bir projedir. Bu bölgesel organizasyon, bölgesel ticareti ve entegrasyonu artırmak için 1985 yılında Türkiye, İran ve Pakistan tarafından kurulmuştur. 1992’de Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgız Cumhuriyeti, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan ECO’ya katıldı. İddialı hedeflere rağmen ECO, kuruluşun ilk hedeflerine ulaşmasını engelleyen birçok zorlukla karşı karşıya kaldı. Pakistan’daki Savaş ve İstikrarsızlık, bölgedeki refahın önünde uzun süredir büyük bir engeldi. İran’a yönelik yaptırımlar, bazı şirketleri ve hükümetleri bölgesel girişimler üzerindeki geliştirme çalışmalarından vazgeçirildiler.
ITI ile İran bölgesel görünürlük kazanarak, Avrupa, Orta Doğu, Orta Asya ve Güney Asya arasında yeniden bir merkez haline gelebilir.
ITI (Istanbul – Tahran – Islamabad) ve BRI (Belt and Road Initiative)
Kuşak ve Yol Girişimi’nin (BRI) 2013’ten bu yana geliştirilmesi, Türkiye, İran ve Pakistan Çin programını aktif olarak benimsemiş olması, ITI’ye yeni bir perspektif kazandırdı.
Çin ve Pakistan, ilişkilerini geliştirme ve Çin Pakistan Ekonomik Koridorunu (CPEC) birlikte inşa etme sözü ile tüm anlaşmaları güncellediler. Bu koridorun bir yönü Pakistan’daki ulaşım altyapısının modernizasyonu ile ilgilidir: bu program kapsamında yeni otoyollar ve demiryolları planlanmaktadır. Çin ile Pakistan arasında olası bir demiryolu bağlantısına hala karar verilmemiş olsa da, Pakistan’ın büyük şehirleri arasındaki diğer demiryolu projeleri yapım aşamasındadır. Aralık 2020’de İslamabad ve Pekin, Karaçi ile Peşaver arasındaki demiryolu hattının ikili hale getirilmesi ve modernizasyonundan oluşan ML-1 projeleri üzerinde / hakkında görüşmeler yapılıyordu.
Pakistan’daki birçok demiryolu hattı neredeyse bir yüzyıldır restore edilmemiştir ve demiryolu taşımacılığını daha hızlı ve daha güvenilir hale getirmek için ciddi bir iyileştirmeye ihtiyaç vardır. Pakistan’ın Belucistan’daki Quetta’yı İran’daki Mirjaveh’e (ML-4) bağlayan demiryolu hattı özellikle savunmasızlığını korumaktadır. Bu durum üzerindeki güvenli ulaşım yoluna dönüşmesi için tüm planlar yapılmıştır.
Bununla birlikte, Çin, Kuşak ve Yolları giderek diğer ülkelere açıyor. Çinli olmayan şirketlerin de Kuşak ve Yol projelerine yatırım yapmalarını teşvik ediyor. ITIT hattının yenilenmesi tamamen Çin fonlarıyla finanse edilmeyecek. Türkiye, İran ve Pakistan bu programa bölgesel ve yabancı firmaları çekmek zorunda olduğu yapılan anlaşma kapsamındadır. Ancak hat hizmete girdiğinde, üç ülkedeki şehirlerde ve Özel Ekonomik Bölgelerde yeni fırsatlar yaratan ekonomik kalkınma için önemli bir koridor haline gelecektir.
Hangi mallar taşınacak?
Bu yeni demiryolu hattı ile Türkiye, İran ve Pakistan kendilerini Avrupa ve Asya arasında önemli bir merkez olarak konumlandırıyor. Ancak bu yeni yük hattı aynı zamanda üç ülke arasındaki bağlantıyı ve ticareti de artıracak. Bölgesel ticaret sınırlıdır. Örneğin, Pakistan’ın ihracatının sadece% 1.26’sı Türkiye’ye ve% 0.1’den azı İran’a gidiyor.
Bunu canlı hale getirmek için Pakistan, İran ve Türkiye’nin ekonomik politikalarını daha iyi koordine etmeleri gerekecek, böylece yerel şirketler bu yeni hattı kullanacak.
Çin’e giden yeni bir yol mu?
Bu yeni hat, yalnızca Çin topraklarına bağlandığında tam anlamını kazanacak ve böylece Türkiye’den Sincan’a olan ticareti artıracaktır. Çin bugün Türkiye, İran ve Pakistan’ın en büyük ticaret ortaklarından biridir. Bu yeni hat, bu ticareti daha da geliştirecek ve artıracak.
Bölgesel Açıklık
Hat ayrıca yabancı şirketlere Türkiye, İran ve Pakistan’daki yeni bölge ve şehirlere açılacak. Avrupalı şirketler, üç ülkede yeni bağlar geliştirmek için yeni pazarların oluşumu için projelerini hayata geçirmeye başladılar.
Amerika kendi derdine düşmüşken, Basra’daki hızlı gelişmeleri de elbetteki takip ediyor. 5 Ocak 2021’de Basra’nın karşı yakasından gelen “dayanışma ve istikrar anlaşması” haberlerinin olumsuz tepkilerine yönelik tüm planlar yapılmış durumda. Basra’dan geçen İpek gibi Rüzgarın getirdiği haber ise; Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan Al Suud tarafından açıklanan, Katar ile dört Arap ülkesi arasındaki diplomatik ilişkilerin ‘dayanışma ve istirar anlaşması’ ile yeniden tesis edilmesi idi.
Çin, Türkiye, İran, Pakistan arasındaki tüm olumlu ya da olumsuz görünen gelişmelerin nedeni çok açık! Bu arka plandaki olumsuz gelişmelere yönelik önlemleri tahmin edebilmek için; Sembolü İpek olan Yeni Neslin Yolundaki 65 ülkenin konumu, geçiş koridorlarını bu platformda pek çok kez detay detay yazdık. Diğer bir ip ucu ise Şangay Şanghay İşbirliği Örgütü (Shanghai Cooperation Organisation) ya da en bilinen diğer bir ismi ile Şanghay Beşlisi ve Şanghay Paktı’nın son günlerdeki hızlandırılması çalışmaları ve kararları.
Katar 2017’de yaptığı anlaşmalar ile, Yeni Neslin İpek gibi olan yolunu Yeşillendirmiş idi. 5 Ocak 2021 itibari ile Katar, Yeni Dünya’nın yeni düzeni olan, Kuşak ve Yolunu daha da yeşillendirilmek üzere; Suudi Arabistan, Bahreyn, Mısır ve Birleşik Arap Emirliklerini de yanına katar, önümüzdeki günlerde daha kimbilir kimler ile neler katar, bekleyip göreceğiz.
Anahtar Kelimeler: COVID19 Türkiye Yeni Dünya